Tác dụng chính của song chắn rác là ngăn những loại rác thải, lá cây và dị vật khác lọt xuống hệ thống cống thoát nước bên dưới; hoặc chảy vào trong nhà mỗi khi trời mưa to và ngập lụt. Những loại rác này tiềm ẩn nguy cơ gây ra tắc nghẽn cống rãnh và hệ thống thoát nước; gây ngập lụt cho những con đường, khu phố. Do vậy, song chắn rác là một vật dụng không thể thiếu trong hệ thống xử lý nước thải sản xuất và sinh hoạt.
Song chắn rác thường được làm bằng vật liệu gang, composite hoặc thép Grating...
Tùy vào mục đích của người sử dụng mà chia ra làm nhiều loại như: song chắn rác tinh, song chắn rác thô.
Song chắn rác hoặc các tấm lưới chắn rác thường được lắp đặt trước các hồ chứa trạm bơm. Chúng được làm bằng các thanh thép nhỏ đan vào nhau, hoặc là tấm thép được dập lỗ; hoặc là tấm composite, gang đúc có nhiều nan và khe hở với tiết diện 5*20 mm; khoảng cách 20-50mm. Các song chắn này thường có hình chữ nhật để thuận tiện cho việc trượt lên xuống theo khe cố định của cửa hồ chứa. Song chắn này thường đặt vuông góc với dòng nước, hoặc đặt nghiêng 45 - 60 độ so với phương thẳng đứng vớ khe lưới rộng khoảng 10-20 mm.
Lượng rác được giữ lại ở song chắn phụ thuộc vào khe hở giữa các thanh chắn rác; kích thước các khe này dựa theo tính chất và khối lượng rác trong nước thải. Chọn đúng kích thước sẽ giúp rác thải được giữ lại tối ưu mà không ảnh hưởng nhiều tới dòng chảy. Do đó, dù cấu tạo & nguyên lý hoạt động rất đơn giản; nhưng song chắn rác lại là một thiết bị quan trọng phải có trong hệ thống xử lý nước thải.
Chúng ta thường bắt gặp các song chắn được lắp ở các cửa thoát ven hồ, các đoạn mương, đập.
